آزمون های متداول بر پوشش های گالوانیزه گرم

 

الف- آزمون ضخامت پوشش

روش های متعددی برای تعیین وزن بر واحد سطح یا ضخامت پوشش در یک قطعه گالوانیزه شده موجود می باشد. معمولاً یکی از این روش ها بسته به سایز، شکل، و تعداد قطعات مورد آزمون انتخاب می شود. بعضی از این روش ها غیر مخرب و برخی دیگر به دلیل لزوم برداشتن پوشش یا برش دادن مقطعی مخرب هستند.

  1. آزمون وزن پوشش

در مواردی که قطعات، در حین گالوانیزه شدن تحت بازرسی قرار می گیرند، آسانترین روش، توزین قطعات یک بار قبل از گالوانیزه شدن (پس از پیکلینگ و خشک شدن) و یک بار بعد از گالوانیزه شدن انجام می گیرد. اختلاف این دو وزن نشان دهنده وزن کل پوشش است که در صورت تقسیم آن بر مساحت کل قطعه، وزن بر واحد سطح برای کل پوشش بدست می آید و متعاقباً می توان ضخامت متوسط را نیز با روش های محاسباتی مناسب بدست آورد.

البته این روش بدلیل در نظر نگرفتن مقدار آهن جدا شده از قطعه می تواند تا 10 درصد خطای نقصانی داشته باشد. میزان این خطا در فولاد های غیر فعال زیاد نیست ولی در فولادهای فعال (reactive) و همچنین قطعات با ضخامت کم می تواند قابل ملاحضه باشد.

  1. آزمون انحلال شیمیائی پوشش (chemical stripping)

این روش زمانی بکار گرفته می شود که قطعه پس از گالوانیزه شدن بازرسی می شود. از آنجا که این روش مخرب است، لذا برای قطعات بزرگ و سنگین مناسب نیست، مگر اینکه نمونه کوچکتری که نماینده قطعات بزرگ باشد(از نظر جنس، ضخامت، و متغیرهای فرآیند مشابه باشد) تحت این آزمون قرار گیرد. جزئیات این روش در استاندارد ASTM A90 آمورد شده است.

  1. اندازه گیری ضخامت موضعی توسط روش های مغناطیسی وادی کارنت

استفاده از این دستگاه ها در مدل ها و انواع مختلف بسیار متداول است که عمدتاً از میزان جذب مغناطیسی یک آهنربای مشخص توسط فولاد پایه، به ضخامت پوشش پی می برند. مشخصات آهنربای دستگاه کاملاً طبق تعریف بوده و دستگاه بر اساس قدرت جذب دقیقاً درجه بندی می شود.

جزئیات این روش در استاندارد ASTM E376 آورده شده است.

رعایت نکات زیر در هنگام اندازه گیری ضخامت با این دستگاه ها الزامی می باشد:

  • دستورالعمل های سازنده دستگاه را دقیقاً اجرا نماییدو هر جا تغییری در پوشش یا فلز پایه رخ دهد، کالیبراسیون باید مجدداً انجام گیرد.
  • در صورتی که ضخامت قطعه از میزان بحرانی دستگاه کمتر باشد، آنگاه باید قطعه را با فلز مشابه تقویت نماییم، یا اینکه دستگاه را با قطعه ای به همان ضخامت مجدداً کالیبره کنیم تا نتایج صحیح بدست آیند.
  • اندازه گیری ها نباید در نزدیکی لبه قطعه، سوراخها، و زوایا و گوشه های داخلی انجام شوند.
  • اندازه گیری بر سطوح منحنی نباید انجام گیرند مگر اینکه دستگاه برای این گونه سطوح کالیبره شده باشد.
  • سطوح مورد اندازه گیری پوشش، باید عاری از کثیفی، روغن، اکسید و محصولات خوردگی باشند.
  • نقاط مورد اندازه گیری نباید بر روی برجستگی ها(شره ها) و نواحی غیرمنظم (چین خوردگی و نظیر اینها) از پوشش انتخاب شوند.
  • مقدار اندازه گیری ها باید برای دست یابی به میانگین واقعی کافی باشد.

 

  1. بررسی متالوگرافی

در مواردی که ترکیب پوشش گالوانیزه و ضخامت آن مورد نظر باشد، آنگاه بررسی میکروسکوپی یک ابزار قابل اطمینان است. در این روش که بسیار دقیق است، یک مقطع کوچک از فلز پایه پوشش شده را پولیش و «اچ» نموده و زیر میکروسکوپ بررسی می نماییم تا اطلاعاتی در مورد لایه های آلیاژی و لایه روی خالص بدست آوریم.

معایب مهم این روش، یکی این است که مجبوریم قطعه را تحت برش قرار دهیم(مخرب است) و دیگر اینکه اطلاعات بدست آمده فقط منحصر به یک ناحیه محدود از پوشش بوده و تغییرات پوشش در مناطق دیگر را به ما نشان نمی دهد و لازم است تعداد این نمونه ها به قدر کافی زیاد باشد که بتوانیم مقدار متوسط ضخامت پوشش را در قطعه تعیین نماییم.

ب- آزمون یکنواختی

معمولاً تغییرات در ضخامت پوشش قطعاتی که پس از ساخت گالوانیزه شده اند مهم نیست و کافی است حداقل وزن بر واحد سطح، آنچنان که در استاندارد مورد نظر آمده است برآورده گردد.

در مواردی که ضخامت پوشش غیر یکنواخت باشد، معمولاً عمر کاری پوشش، توسط مقدار روی موجود در نازکترین بخش پوشش تعیین می شود و مقدار کل یا متوسط مقدار روی در آن نقشی ندارند.

دستگاه های استاندارد سنجش ضخامت بروش مغناطیسی، ابزاری با کاربری سریع و آسان می باشند که می توان ضخامت موضعی را با آنها بدست آورد. فقط باید به تعداد کافی از نقاط مختلف قطعه را اندازه گیری کنیم تا هم میزان یکنواختی و هم ضخامت واقعی پوشش را بررسی نماییم.

در صورتی که نمونه های کوچکی داشته باشیم می توانیم برای بررسی میزان یکنواختی پوشش آنها از آزمون Preece»»  استفاده کنیم. این آزمون هیچ اطلاعاتی در خصوص ضخامت پوشش به ما نمی دهد و تنها می تواند نازکترین منطقه پوشش را برای ما مشخص کند. این کار توسط انحلال شیمیائی پوشش انجام می گیرد که طی مراحل آورده شده در استاندارد، انجام گرفته و در واقع هیچ بخشی از پوشش نباید طی این مراحل به نقطه پایان برسد.

نحوه آزمون و تعریف نقطه پایان، در متن استاندارد ASTM A239 آورده شده است. البته این استاندارد در حال حاضر از لیست ASTM خارج شده و در هنگام کاربرد آن باید محدودیتهای آن کاملاً فهمیده شود و هیچ کوششی در جهت نتیجه گیری های دیگر در ارتباط با این تست نباید انجام گیرد.

ج- آزمون چسبندگی

مقدمه : چسبندگی پوشش در شرایطی مانند حمل و نقل، نصب و سرویس و سایر موارد مشابه حائز اهمیت است. پوشش های گالوانیزه گرم باید دارای چسبندگی کافی برای مقاومت در برابر این شرایط معمول باشند. البته در این قبیل موارد باید عواملی نظیر ساختار و ضخامت پوشش در قطعات مختلف مد نظر قرار گیرند.

مواردی مانند خم کاری و فرمینگ و همچنین صاف کاری قطعات پس از گالوانیزه شدن، شرایط عادی محسوب نمی شوند. هنگامی که فولادهای غیر معمول، یا مقاطع بسیار سنگین، گالوانیزه می شوند، ممکن است پوشش هایی با ضخامت بیشتر از معمول ایجاد گردند. گالوانیزه کننده معمولاً تسلط زیادی بر این امر ندارد زیرا پوشش های سنگین، تابعی از ترکیب شیمیائی فولاد، یا زمان طولانی تری که لازم است قطعات سنگین در مذاب بمانند می باشد. پوشش های سنگین که ضخامت آنها بیشتر از 250 میکرون باشد عمدتاً ترد تر از پوشش های با ضخامت معمول هستند و طبعاً، باید در کاربرد و تغییر نتایج آزمون های استاندارد، این امر مد نظر قرار گیرد. ضمناً باید در نظر داشت که این گونه پوشش ها دارای عمر حفاظت طولانی تری می باشند که این خود یک مزیت در برابر چسبندگی کمتر آنهاست.

نحوه انجام آزمون

دو روش برای آزمون چسبندگی پوشش گالوانیزه موجود است که هیچ یک از انها نشان دهنده مقدار واقعی نیروی چسباننده متالوژیکی پوشش گالوانیزه بر فولاد پایه نیستند. در واقع این آزمونها بعنوان نشانگرهایی،خواص چسبندگی پوشش را نمایان می کنند.

آزمون یا کندن با چاقو (Paring)

در این روش ساده ولی موثر، از یک چاقوی محکم برای بریدن و کندن پوشش استفاده می شود. به این ترتیب که لبه چاقو را روی پوشش قرار داده و با فشار قابل ملاحظه ای سعی در کندن بخشی از پوشش از سطح قطعه می کنند. اگر فقط تکه بسیار کوچکی از پوشش کنده شود نتیجه آزمون رضایتبخش است. اگر مقدار بیشتری از پوشش در ناحیه جلوتر از لبه تا نوک چاقو کنده شود و فولاد زیر نمایان شود، آنگاه نتیجه آزمون چسبندگی منفی می باشد.

شرح کامل این آزمون در متن استاندارد ASTM A123 و ASTM A153 آورده شده است.

آزمون چکش

این آزمون برای بررسی چسبندگی پوشش در سطوح هموار و صاف بکار می رود که البته غیر متداول است. آزمون چکش آزمون شدید و سختگیرانه ای است که بیشتر نشان دهنده مقاومت ضربه ای پوشش می باشد. از آنجا که عوامل تأثیر گذار بر چسبندگی بسیارند و گالوانیزه کننده کنترل کمی بر این عوامل دارد، استفاده از این آزمون برای سنجش چسبندگی باید با توافق قبلی صورت گیرد.

در این آزمون از یک چکش شبیه به چکش های موجود در بازار استفاده می شود که وزن آن به حدود 210 گرم رسانده شده است و سر چکش دارای لبه ای شبیه به اسکنه با زاویه 90 درجه می باشد. نمونه را دو یا چند بار تحت ضربه با این لبه چکش قرار می دهند بطوریکه سر چکش بطور آزاد از حالت افقی رها می شود تا جول یک نقطه دوران به سطح پوشش برخورد نماید. بدین ترتیب فرورفتگی های موازی با هم به فاصله 6 میلیمتر از یکدیگر بر سطح نمونه ایجاد می کنند. محل برخورد هیچ یک از این ضربات نباید کمتر از 12 میلیمتر با لبه قطعه فاصله داشته باشد. در صورتی که پوشش در فواصل بین فرورفتگی ها کنده یا برآمده شود نتیجه آزمون غیر رضایت بخش است. اینها مناطقی هستند که کمترین چسبندگی را دارندو لزوماً نماینده چسبندگی تمام پوشش بر قطعه نمی باشند.

جزئیات این آزمون در استاندارد های ASTM A153 و CSA G164-M آورده شده است.

 

 

 

 

خاور روی

این شرکت تنها شرکتی می باشد که در زمینه گالوانیزاسیون گرم سازه های فولادی بر اساس استاندارد ASTM A123 ضمانت نامه طول عمر محصول را به شرکتهای طرف قرارداد ارایه می نماید .

تماس با ما

طراحی و پیاده سازی توسط گسترش فناوری آگو